Thợ điện, thợ mộc, thợ nề sẽ khan hiếm

Ngày 14-11, Cục Việc làm, Bộ Lao động Thương binh & Xã hội (LĐ- TB-XH) đã tổ chức hội thảo về nguồn nhân lực và công nghệ cho kỷ nguyên số tại Việt Nam.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng trước thềm cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các công việc truyền thống, có tính chu kỳ của con người sẽ ngày càng mất dần vào tay của robot, trí tuệ nhân tạo, các thiết bị thông minh… Do đó, con người phải cạnh tranh và có thể thích ứng với sự thay đổi của xu thế.  Theo ông Simon Matthews, Tổng giám đốc tại Việt Nam của Tập đoàn tư vấn nhân lực đa quốc gia Manpower Group, 65% những ngành nghề dành cho thế hệ Z (sinh trong giai đoạn 1995-2015) vẫn chưa xuất hiện. Theo đó, để có thể thích nghi với những ngành nghề sẽ xuất hiện trong tương lai, con người cần phải có những kỹ năng mới, phức tạp hơn để thích nghi và cạnh tranh với chính máy móc, robot.

Chuyên gia này cũng dự dự đoán vào năm 2020, con người sẽ cần nhiều hơn những kỹ năng như sáng tạo, linh hoạt trong nhận thức, trí tuệ cảm xúc (EI), đánh giá và ra quyết định….Và để có được những kỹ năng này, con người phải không ngừng học hỏi, làm mới và bổ sung thêm nhiều kỹ năng hơn cho chính mình. "Con người cần trau dồi thêm ngoại ngữ nhiều hơn, kỹ năng xử lý công việc phức tạp, ứng dụng và sử dụng thành thạo công nghệ…"-ông Simon Matthews, chỉ ra thực tế.

Theo nhiều chuyên gia, nguồn nhân lực là điều đáng lo ngại nhất để Việt Nam chuyển dịch theo cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Theo đó, Việt Nam đang có trên 90% triệu dân, trong số đó có nhiều thành phần như công nhân, nông dân, công chức, người làm trong lĩnh vực dịch vụ… Để chuyển dịch cơ cấu lao động đã là một điều khó, việc nâng cao kỹ năng, khả năng của người lao động lại càng khó khăn hơn nữa. Ông Hùng nhấn mạnh lại, để có thể thích nghi được điều này, người lao động chỉ còn cách là học và tự học để nâng cao trình độ của chính mình.

Ở Việt Nam, chỉ có 9,66 triệu người đã qua đào tạo chiếm 18,6% lực lượng lao động trên 15 tuổi (trên 53 triệu người). Những người lao động đã qua đào tạo cũng thiếu hụt các kỹ năng như tinh thần trách nhiệm, khả năng thích ứng, kỹ năng mềm cần thiết...

Kết quả khảo sát "Thiếu hụt nhân tài giai đoạn 2016-2017" cho thấy các loại công việc đòi hỏi tay nghề như thợ điện, thợ mộc, thợ nề... vẫn được xếp vào loại công việc khó tìm nhân lực nhất trong năm liên tiếp. Trong danh sách 10 ngành nghề khó tuyển nhân sự nhất có thể kể đến các vị trí trong lĩnh vực công nghệ thông tin (IT), đại diện bán hàng, kỹ sư, kỹ thuật viên và tài xế, nhân viên tài chính kế toán, nhân viên văn phòng, sản xuất và vận hành máy... Riêng trong lĩnh vực IT, các doanh nghiệp cho biết ngành đang thiếu hụt nhân tài trầm trọng nhất trong nhiều năm nay. Thứ hạng thiếu hụt nhân lực ngành IT đã tăng từ hạng 9 lên hạng 2 trong năm 2016.

Tại Đông Nam Á, theo khảo sát, gần một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát (46%) cho biết gặp khó khăn trong tuyển dụng. Năm 2016 được xem là năm tuyển dụng nhân sự khó khăn nhất trong vòng 11 năm trở lại đây. Tại Việt Nam, nhân sự quản lý cấp cao đang thiếu hụt trầm trọng, một phần do tình trạng "chảy máu chất xám".